मंगळवार, सप्टेंबर १२, २००६

नारळाचं झाड

नारळ नीट सोलून तो फोडून देण्याचं काम लहानपणीपासून माझ्याकडे लागलेलं. छानपैकी एकेक करून त्याची शेंडी काढायची, मग नारळाचा "तिसरा डोळा" दिसला की सोलणं थांबवायचं. नेहमीचा स्क्रू ड्रायव्हर जवळ आणून ठेवायचा. पाण्याची एक गोलाकार रेष आखून पायरीच्या काठावर एक जबरदस्त दणका दिला आणि निम्मं पाणी पायरीवर सांडलं नाही तरच मिळवलेली असायची. स्क्रू ड्रायव्हरने मग नारळाला पडलेल्या भेगेला मोठं करून उरलेलं पाणी नेहमीच्या भांड्यात गोळा करायचं. पाढरी शुभ्र वाटी पुरी उघडून आईला खोवायला द्यायची. नारळाच्या शेंड्यांचा पसारा आवरून उरलेलं पाणी प्राशन केल्यानंतर खोवलेलं खोबरं चाखायची वेळ झालेली असायची. "गोड आहे बुवा" म्हणत पुन्हा पुन्हा हात पुढे करायचा, आणि ओशट हात शेवटी चड्डीला पुसून स्वयंपाक घरातून काढता पाय घ्यायचा. असा सगळा नारळ-फोड कार्यक्रम बऱ्याच वेळा मी करत असे.

आमच्या बागेत नारळाची तीन-चार तरी झाडं लावलेली. पण एका तरी कल्पतरूला फळ धरेल तर शप्पथ. नारळ लागावेत म्हणून किती तरी प्रयत्न आणि प्रयोग करून झाले. नारळाला दमट हवा मानवते. पण नाशिकला समुद्रकिनाऱ्याची दमट हवा कशी आणणार! नारळाला भरपूर पाणी लागतं - मग परसात आम्ही भांडी घासायच्या मोरीतून डायरेक्ट अशी पाईपलाईन टाकून पाहिली. अति-पाण्यामुळे माती जरा जास्तच क्षारयुक्त झाली तरी नारळ लागायचं नाव नाही. खडे मीठ झाडांच्या आळ्यांमध्ये टाकून पाहिलं, तरी काही म्हणजे काही नाही. (जास्त मीठ टाकू नका असं माझं म्हणणं होतं - हो, नाहीतर नारळाचं पाणी खारट लागायचं!) हे सिंगापूरी नारळांचं कलम आहे, आमच्या माळी बुवांचं म्हणणं होतं की, "जरा" वाट बघावी लागेल. अशी "जरा" वाट बघत बघत सात-आठ वर्षं झाली - आमची दहावी-बारावी-डिग्री, अगदी पोस्ट ग्रॅज्युएशन झालं तरी काही ढिम्म नाही त्या झाडाला. गेल्या वर्षी अचानक तुरे लागलेले पाहून कोण आनंद झालेला. मग त्यानंतर छोटे छोटे नारळही दिसू लागले. पण त्या कल्पतरूच्या (किंवा आमच्या) नशिबात नारळयोग नसावा - एकेक करून सारे छोटे नाल्ल (हा छान कोकणी शब्द!) बिचारे पडून गेले. हाती उरल्या फक्त झावळ्या...

पुण्याला आमच्या मामाच्या घरी नारळाची दोन-दोन मोठ्ठी झाडं. ही झाडं नारळाची असूनही "ताड-माड" उंच झालेली. खालून बघितलं तर छोटे दिसणारे नारळ जेव्हा थाडकन खाली पडायचे तेव्हा होणारा आवाज जरा भितीदायकच असायचा. तिकडे मामाकडे नारळच नारळ! आणि आमच्याकडे...छ्या!

एक दिवस आमच्या नारळाला धोधो नारळ लागतील. माठात साध्या पाण्याऐवजी नारळाचं गोडं पाणीच आम्ही भरून ठेऊ. नारळ सोलायचं काम इतकं वाढेल, की एका भल्या मोठ्या गोणीत भरून ती सगळी "शेंडेफळं" सलूनमध्ये न्यावी लागतील - बघाच तुम्ही. नारळाची बर्फी, नारळाचे मोदक, नारळाच्या करंज्या, अवीयलमध्ये नारळ, खीरीत नारळ, सांबारात नारळ, नारळाची चटणी, श्रावणघेवड्याच्या भाजीत - अगदी बटाट्याच्या भाजीतसुध्दा नारळ, फिश-करीत ओला नारळ, अहो, कोशिंबीरीत आणि शिकरणीत पण नारळ असा आमच्याकडे थाट असेल. उरलेल्या नारळांच्या वाट्या वाळवून कोरडं खोबरं - मग मसाल्यांत खोबरं, ह्याच्यात खोबरं, त्याच्यात खोबरं, इथे खोबरं, तिथे खोबरं असे बेत सुरू असतील. नारळ पडल्याच्या आवाजाने झोप मोडली तरी, झोपेचं अगदी खोबरं झालं बरं का असं कौतुकाने म्हणू. वैतागणार तर नाहीच नक्की. आणि तुम्ही घरी आलात, तर निरोप देताना हाती नारळ दिला तर रागवायचं नाही बरं का - त्यास श्रीफल म्हणायचं, काय?

याच सगळ्या स्वप्नांच्या नादात, "कधी एकदा आपल्या नारळाच्या झाडाला नारळ लागताहेत असं झालंय" असं बोलून गेलो, तर ते वाक्य तोडून "असू दे हं. जा, जरा वाण्याकडून नारळ घेऊन ये बरं" असा हुकूम आला. "घरच्या नारळाचं आईस्क्रीम कित्ती छान लागेल नाही?" असं म्हणणार होतो; पण ते सारे "टेन्डर" मनसुबे मनातच ठेऊन मी पिशवी घ्यायला सटकलो...

आपल्या तेहतीस कोटी देवांच्या यादीत एक तरी नारळाचा देव असेल, नाही? त्याला नवस बोलून, तो फेडायला वाटेल तेवढे नारळ फोडायला हा बंदा तयार आहे. आमच्या नारळाचा झाडाला नारळ तेवढे लागू देत बुवा!

७ टिप्पण्या:

Nandan म्हणाले...

chhaan. naraL deNe aaNi zopeche khobare masatach!

Nandan म्हणाले...

are ho, tuzya prarthanela lavakar 'faL' yevo. :)

Milind म्हणाले...

ज्या दिवशी नारळ लागतील, त्या दिवशी "खोबरं उधळा,खोबरं!" :)

Ojas म्हणाले...

Maajhya janmachya divashi laavleli don Naralachi zada ti... ani aaj dekhil mala ekdasudhha ture alele disat nahit tyanna... Naralanchi tar goshtach soda! Maza vay 23, ani goshta Kolhapuratli..

~Samadu:khi mitra Ojas

Surendra म्हणाले...

लई भारी लिव्हलंय

अनामित म्हणाले...

ekdam zakas aahe tumche naral.tumchya zadala narav aale na ki mala nakki bolav

अनामित म्हणाले...

mast vatala lekh vachun.majeshir lihile aahe.
kokanat "yachyat kobar tyachyat khobar" aani naral padalyamule jhopech khobar matra nehamichch!!