जावे त्यांच्या देशा...

(भाग २)

(भाग १ इथे वाचा)

तसा माझा स्वभाव शिस्तप्रिय आहे. म्हणजे अगदी कगदोपत्रीसुध्दा आमच्या appraisal च्या खणात discipline हा माझा नेहमीच प्लस पॉईंट असतो. नेमकी यावेळी थोडी शिस्त मोडायची बुध्दी झाली -- संध्याकाळी निघायचं आणि packing-तयारी काहीही झालेली नाही असं यावेळी घडलं. ऑफिसचं वाढतं काम आणि त्या कामातली शिस्त यातून वेळच काढता आला नाही. झालं! मग laundry तून कपडे आणणे, इस्त्री, camera तले cell विकत आणणे, महत्त्वाच्या कागदपत्रांचे print-out, सगळी एकच धांदल.एक चांगली गोष्ट म्हणजे एकूण दौरा तीनच दिवसांचा असल्यामुळे तशी खूप काही तयारी करायची नव्हती.

सगळं आवरून भारत-इंग्लंड ही लॉर्डसवरची शेवटची मॅच बघत बसलो होतो. (नेहमीप्रमाणे) आईनी "वेळेच्या आधीच जा तासभर" असा मौलिक सल्ला दिलेला खरा; पण इतर अनुभवी सहका-यांच मत रात्री ११-१५ च्या flight साठी ९ वाजता पोहोचलो तरी आराम असतो असं पडलेलं, त्यामुळे शेवटी ८-३० ला घरून निघालो तेव्हा भारतीय क्रिकेट संघाचा पराभव दिसायला लागलेला होता. परदेशी जा, घरी नाशिकला जायला निघा किंवा संध्याकाळी इथेच सिनेमाला जा, रीक्षावाल्यांना त्याचं काही सोयर-सुतक नसतं. ते येणार नाहीत म्हणजे नाहीत! तसा माझ्या घरापासून विमानतळ अगदी जवळ आहे; तरीही (किंवा म्हणूनच) ते येणार नाहीत. रीक्षाच्या भाड्याचं गणित फार क्लिष्ट असंत. दिवसाची वेळ, तुमच्याकडचं सामान, तुम्हाला कितपत घाई आहे आणि रीक्षावाल्यांचा पत्त्यांचा डाव किती रंगलेला आहे याप्रमाणे भाडं २५ रुपयांपासून ते १०० रुपयांपर्यंत बदलतं. शेवटी एक भला (आणि भला मोठा!) रीक्षावाला ३० रुपयांत जायला तयार झाला आणि माझ्या प्रवासाची सुरुवात झाली!

शनिवार संध्याकाळची वेळ होती पण रस्त्यावर तशी फारशी रहदारी नव्ह्ती (कारण कदाचित क्रिकेट मॅच असेल? पण ती तर हरायला टेकलो होतो!) साधारण पावणेनवास आमचं (म्हणजे मी, रीक्षा आणि रीक्षावाला) विमानतळावर आगमन झालं. बाहेर पाहतो तर ही गर्दी. म्हणजे, मला सोडायला खरं तर इतक्या जणांनी (आणि जणींनीसुध्दा!) यायची तशी काहीच गरज नव्हती, दोन दिवसांत परत तर येणार होतो मी, पण तिथे मात्र गर्दी मी म्हणत होती. लवकरच लक्षात आलं की ही गर्दी काही मला बाय करायला आलेली नाहिये, तर स्वतः परदेशगमनासाठी गोळा झालेली आहे. बघताबघता लांबच लांब रांग तयार झाली आणि प्रामाणिकपणे मी आणि माझे इतर सहकारी त्या रांगेच्या शेवटी जाऊन उभे राहिलो.

"फारच गर्दी आहे बुवा," "एवढी गर्दी नसते नं कधीच international departure साठी," माझ्या सहका-यांचं हे निरीक्षण ऐकून माझी चुळबूळ सुरु झाली. मी म्हणजे काही special व्यक्तिमत्त्व नाहीये; पण अशा मोक्याच्या प्रसंगांत मी स्वतःला special सिध्द करण्यात बरेचदा यशस्वी झालेलो आहे. मागे एकदा दिवाळीच्या वेळी घरी जाताना आख्ख्या बंगलोरनी मला special ठरवलं होतं आणि असा काही ट्रॅफिक उभा केला होता की शेवटी माझी ट्रेनच हुकली होती.

यावेळी flight चुकण्याचे संकेत अजून तरी दिसत नव्हते; पण special असण्याची कुणकुण मात्र लागली होती. गंमत म्हणून, "पाहू, तुझा पासपोर्ट पाहू" असं म्हणून मी एका सहकारी मित्राच्या पासपोर्टबरोबर माझ्या पासपोर्टची comparison करून घेतली होती. त्यात special असं काही सापडलं नव्हतं. विमान उडेपर्यंत असं special काही सापडू नये अशी माझी प्रार्थना मात्र सुरू होती. काहीतरी missing होतं (hair-oil विसरलो होतो; पण त्याही व्यतिरीक्त!) एवढं खरं.

exactly काय missing होतं हे समजायला अजून एक तास अवकाश होता.

साडेनवाला पहिल्या हवालदाराला e-ticket दाखवून आम्ही पुढच्या रांगेत प्रवेश केला. फक्त carry-on सामान असल्यामुळे एका छोट्या रांगेत आमचं प्रमोशन करून Singapore Airlines नी आम्हाला खूष करून टाकलं. मग इकडच्या तिकडच्या गप्पा : सचिन तेंडूलकरनं retire व्हावं की नाही, बंगलोरचा ट्रॅफिक आणि पाऊस, आंतरराष्ट्रीय बाजारातले क्रूड ऑईलचे भाव आणि बाजरीवरची कीड (नाही, कीड नाही) यावर चर्चा करत अर्धा तास आम्ही काढला. सव्वा दहाच्या सुमारास मग माझा नंबर आला - आता बोर्डिंग पास मिळणार होता. माझा पासपोर्ट पाहिल्यावर बोर्डिंग पास माझ्या हातात ठेवेपर्यंत त्या attendant नी एक-दोनवेळा माझ्याकडे आणि त्याच्या समोरच्या screen कडे नजरानजर केली. एका सहाय्यकाला बोलावून घेतले, माझ्यावर अर्धी नजर ठेवत काहीशी कुजबूज केली. माझ्या नाडीचे ठोके जरा जलद झाले खरे; पण "have a pleasant flight" हे गोड शब्द कानावर पडताच, बोर्डींग पास नीट खिशात ठेवून मीही एक छान (आणि गडगडाटी) हास्य करत मी escalator कडे पळालो.

एवढं होईपर्यंत साडेदहा वाजून गेले होते. पुढचा टप्पा: परदेशी चलनाचा. तिथेही लांबलचक रांग! short-cut म्हणून आम्ही सगळ्यांनी पैसे एकत्र केले आणि रांगेत सगळ्यांत पुढे असलेल्या आमच्याच सहकारी मित्राकडे सुपूर्द केले. तिथेही पंधरा-वीस मिनिटं मोडलीच. पावणेअकरा वाजून गेलेले आणि emigration check आणि security check असे दोन पडाव उरलेले. मोठं Boeing 777 विमान मी कधीच पाहिलेलं नव्हतं. उत्सुकता होतीच, आणि पहिलाच परदेशगमनाचा प्रसंग असल्यामुळे उत्साहही मोठा!

"उरलेल दोन checks पूर्ण केले; आणि वाढत्या उत्साहात मग विमानात प्रवेश केला. विस्फारलेल्या नेत्रांनी ते भलं मोठं विमान न्याहळीत त्यातलं आपलं स्थान शोधत पुढे सरकलो. बसायची जागा सापडल्यावर, सामान नीट वर ठेवून आराम बसलो. मोठा काटा तीनावर सरकला आणि उड्डाणाची घोषणा झाली. सीटबेल्ट घट्ट केले आणि मी परदेशगमनस्थ झालो"

एवढंच लिहून हा भाग संपवला तर ते special ठरणार नाही. आपण special कसे आहोत हे त्यातून सिध्द होणार नाही. आत्तापर्यंत करत होतो ती "मी special नाही, मला जाऊ द्या" ची प्रार्थना संपवण्याची वेळ झालेली होती. त्या प्रार्थनेचा आज मला उपयोग होणार नव्हता हे लक्षात आलं....

आणि लगेचच, जिथे विमान उभं होतं, माझा इंतजार करत होतं, तिथपासून १०० मीटर अंतरावर माझी एक प्रमुख भूमिका असणारं चमत्कृतीपूर्ण आणि थरारक नाट्य सुरू झालं.

(क्रमशः)