गुरुवार, डिसेंबर २८, २००६

सुवर्णकळा

लोकहो, आजचं युग हे यंत्रयुग आहे.

कपडे धुण्यासाठी यंत्र, पाव भाजण्यासाठी यंत्र, धान्य दळण्यासाठी यंत्र, व्यायाम करण्यासाठी यंत्र, वजन वाढवण्यासाठी आणि कमी करण्यासाठीही यंत्रच. ऑफिसध्ये असो वा घरात, बस स्थानकावर असो वा सरकारी कचे~यांमध्ये, भाजीवाल्याकडे असो वा केशकर्तनालयात, जिकडे तिकडे यंत्रेच यंत्रे. अगदी हा लेख लिहिण्यासाठीसुध्दा शेवटी यंत्रच.

आजच्या यंत्र युगात एका गोष्टीचे जर चांगलेच फावलेले असेल, तर ती म्हणजे आळस. ही अचाट यंत्रे चालवायची म्हणजे तशी काही सोपी गोष्ट नाही. शिवाय यंत्राच्या प्रत्येक खुबीची माहिती करून घेण्याचा एकंदरीत आळसच. त्यावर उपाय म्हणून मग ही यंत्रे वापरायला सोपी करण्यासाठी आणखी नवी यंत्रे आली. रीमोट कंट्रोल हे त्यातलेच एक. अशा सगळ्या यंत्रावळीचा वापर सोपा करण्यासाठी त्यावर नानाविध प्रकारची बटणे आली. दहा पैशाच्या नाण्याच्या आकाराहूनही कमी अशी ही बटणे, त्यावरच ते कसे वापरायचे, कशासाठी कुठले बटण वापरायचे याची माहिती रंगवलेली. संगणकाचेही पहा त्याच्या भल्या मोठ्या पाठीवर लहान-लहान बटणे - आज्ञा देण्यासाठी.

ही कळ दाब -तर ते दार उघडणार. ती दाब तर कुठली तरी खिडकी बंद होणार. एक कळ नि हजार भानगडी. पण यंत्रांचा उत्तम वापर करायचा म्हणजे मग आता ही थोडी कळ सोसायलाच हवी. आजच्या यंत्रयुगात कुठल्या अगदी सरस्वती देवीपासून ते विष्णू-महादेवापर्यंत सगळ्यांनाच अवघड पडलं असतं नक्की. पण एका देवाचा अपवाद वगळता! ते भगवान म्हणजे आपले 'कळी'चे नारदमुनी! द्या कुठलाही रीमोट, कसा झटक्यात वापरायला शिकले असते ते.

मोबाईल फोन नामक यंत्राचा उपयोग फोन करण्यासाठी कमी आणि गाणी ऐकणे, फोटो काढणे, खिशातून/पर्समधून उगाचच आत-बाहेर करणे यासाठीच जास्त होत असावा. स'कळ' जनांना त्याची सवय असली तरी सगळीच features काही कळायला सोपी नसतात. त्यातून मोग~याच्या कळीहूनही लहान अशी त्याची बटणे. तोच न्याय laptop लाही लागू होतो.

या कळीचं अगदी स्तोम माजलंय असं म्हणत होतो. उकळत्या चहाचा कप हातात घेऊन सकळी वर्तमानपत्र उघडलं तर या बातम्या: अय्यय्यो! तिथेही प्रत्येक बातमीत एक कळ होतीच... बातमी आणि त्यांची सदरे अशी होती:
  • फुटकळ वस्तूंनाही सोन्याचा भाव - बाजार फेरफटका
  • साधी कामं करवून घेण्यासाठी अगदी कळकळीची विनंती करावी लागते - वाचकांचा पत्रव्यवहार.
  • मंत्र्यांच्या भाषणात बाष्कळ गोष्टींचाच भरणा. आश्वासने आणि कामे यांचा अर्थाअर्थी संबंध नाही. - विरोधी पक्ष
  • खंडणी उकळणा~यांची चलती - गुन्हेगारी जगतात.
  • जुन्या, हाताने करण्याच्या कारागिरी उद्योगावर अवकळा - बेकारी एक समस्या?
एकंदरीत काय, तर आजचं युग हे कलियुग नसून कळयुग आहे असं म्हणायला हरकत नाही असं मनाशी पक्कं करत मी चहाचा शेवटचा घोट संपवला...

२ टिप्पण्या:

अनामित म्हणाले...

ajun kahi kaLa
kaL kadhaNe
kaL laVaNe
kaLicha narad

Ameya Gambhir (अमेय गंभीर) म्हणाले...

कळी या शब्दावर केलेली इतकी सुरेख कोटी इतरत्र कोठे वाचण्यात नाही. पु. लं. ची आठवण झाली.